Bugüne kadar istikrarlı büyümeyi ilke edinen Tekzen, yürüyüş ayakkabılarını çıkardı ve artık koşmaya hazırlanıyor. Yeni açtığı lojistik merkeziyle iddiasını artıran şirket yıl sonuna kadar 100 mağazaya ulaşmayı ve 2013’te halka açılmayı planlıyor
TEKZEN’İN ORTA YAŞIN ÜZERİNDEKİ CEO’SU Murat Gigin, pazarlama dünyasında bir usta olarak kabul ediliyor. Ona bu sıfatın yakıştınlmasının sebebi, sıfırdan yarattığı şirketini, bugün güçlü rakiplerine kafa tutar hale getirmiş olması. Gigin, pek çok CEO’nun aksine rahat tavırları, at kuyruklu saçlan ve yakasındaki yeşil yapraklı rozetiyle farklılığını dışa da yansıtıyor. Oldukça pozitif…
Türkiye’nin yüzde 100 yerli sermayeli ilk yapı marketi olan Tekzen’in Büyükçekmece’deki lojistik merkezinin açılışındayız. Kalabalık kitle önünde Tekfen Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Tekzen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Gigin, kelimelerini özenle seçiyor. “Güzel bir işe daha imza atmanın heyecanı içindeyiz” diyor. Kürsüden peşpeşe rakamlar sıralıyor. 28 ilde 57 Tekzen mağazası, 81 ile ulaşım sağlayan sanal mağaza, bin 200 değişik ürün gamı, 56 bin ürün ve yıl sonuna kadar 100 mağaza… Şirket bu yıl 16’ncı yılını kutluyor. Şüphesiz bu deneyimde, ortak olduğu isimlerin de etkisi var: Türkiye’de TEMA, doğa ve çevre denince akla gelen ilk iki isimden biri olan Ali Nihat Gökyiğit… O da törende hazır bulunanlardan. Gökyiğit, Tekzen Holding Onursal Başkanı aynı zamanda. “Tekzen büyümeye devam ediyor. Bu lojistik merkeziyle de hayırlı bir işe imza attık” diyor.
1995 yılında Türk-Alman iş ortaklığında Götzen unvanıyla kurulan şirket, 1999 yılında bugünkü yapısına kavuştu. Bugünkü ortaklık yapısında Tekfen Holdingin yüzde 1, Murat Gigin’in eşiyle kurduğu Viem’in yüzde 56,29, Tekfen’in kurucu ortağı Ali Nihat Gökyiğit’in yatırım şirketi ANG Holdingin ise yüzde 35 payı var. Adeta yeniden inşa edilen markanın kriz reçetesi de ilginç: Rakiplerinin aksine daha mütevazı konumlanmak… Daha az prövokatif, çokça proaktif olmak… Bu stratejinin açılımında yerel tedarikçiyi destekleyip, ürün sayısını artırmak ve sürekli ama derinden yenilenmek bulunuyor. Agresif pazarlama stratejisiyle büyümeyi tercih etmeyen marka, proaktif davra¬nıp yavaş ama hiç durmadan büyümeyi ilke edinmiş.
MURAT GİGİN, HER AY İKİ YA DA ÜÇ MAĞAZA AÇACAKLARINI SÖYLÜYOR.
Bu yılki Fortune 500 listesinde 153 milyon 374 bin TL satış geliriyle 336’ncı sıradayer alan Tekzen, yüzde 220,3lük ihracat artışıyla öne çıkıyor. 2 milyon 534 milyon TL değerinde ihracat gerçekleştirerek, en çok ihracat yapan 374’üncü şirket olmuş. Gigin, yine de durumdan çok memnun değil. “Romanya’da işler beklediğimiz gibi gitmedi. Orada da IMF baskısı var. KDV oranlan yüksek. Dolayısıyla ihracatta daha başarılı olabilirdik ama bu etkenler hızımızı biraz kesti” diyor ve devam ediyor: “Romanya’ya geç girdik. Geldiğimizde Avrupalı bütün perakendeciler, (Praktiker, Metro, Carrrefour, Real) vardı. Tekzen olarak sadece 6 bin metrekarelik bir yere sahiptik. Yabancı marketlerin 20 bin metrekarelik yerleri göz dolduruyordu. Biz cüce kaldık. Şehir başka arterlerde büyümeye başladı. Ana arterden uzaklaştık. Öğrenmek elbette ucuz değil. Burnumuz sürtüldü ve halen de öğrenmeye devam ediyoruz” diyor. Ancak yurt dışı yapılanma konusunda ciddi bir atakta olduklarını da söylemeden geçmiyor.
Altı yabancı markaya karşı tek yerli sermayeli şirket olarak Tekzen, “Her sene yeni ülke” sloganıyla adım atıyor. Romanya’da beş mağazası bulunan şirket, Gürcistan, Irak ve Suriye’ye açılmayı planlıyor. Yerel pazarda ise Malatya, Konya Ereğli ve Bodrum-Yalıkavak’ta Tekzen mağazalarının açılışları olacak. 2011’in ilk aylarından itibaren ise Doğu ve Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi’nde Tekzen mağazalan faaliyete geçecek. 30 milyon internet kullanıcısından sanal market kullanan 4,5 milyon müşteriye ulaşmak için sanal platformda pazarlamayı önemsediklerini belirten Gigin, bilişim altyapısını değiştirdiklerini, entegre bir yazılımla tedarikçilerine daha iyi hizmet sunduklarını söylüyor. Tekzen’in 650’si aktif 800 tedarikçisi var. Şirketin 2010’un sonuna kadar hedefi 50 Tekzen, 50 de Express olmak üzere 100 mağazaya ulaşmak. Bu, bir yılda 60 yeni Tekzen mağazası (46’sı Express) daha demek. Yeni mağazalarla büyüyen Tekzen, cirosunu 5 yılda 700 milyon lira¬ya çıkarmayı hedefliyor.
TÜRKİYE PAZARINDAKİ MEVCUT duruma bakıldığında Tekzen’in işinin kolay olduğunu söylemek zor. Şirket, Koçtaş, Bauhaus ve Praktiker gibi güçlü rakiplerle dansediyor. Koçtaş, en son Malatya’daki 25’inci mağazasının açılışında şirketin cirosunun 700 milyon liraya ulaştığını, 2011 hedefi¬nin ise 1 milyar lira olduğunu açıkladı. İngiliz B&Q ile eşit hisseli bir ortaklığı olan Koçtaş’m şu anda 25 mağazası var (26’ncı Denizli’de olacak) ve her yıl 30 bin metrekare büyüyor.
Koçtaş’a göre daha yavaş olan diğer iki rakipten Praktiker, Metro ayrılığından sonra Türkiye’yi yatırım üssü olarak tanımlamıştı. Bugün altı ilde 11 mağazaları var. Türkiye’deki 14’üncü yılını kutlayan Bauhaus ise sahipleri olan ailenin, Turkmall’un CEO’su Otto Nagel’in sözleriyle “her şeyi kendilerinin yapmak istemesi nedeniyle olsa gerek” sadece iki ilde beş mağazaya sahip. Bu tabloya bakınca, 2 milyar dolarlık yapı market sektöründe geçen yıl 153 milyon liranın biraz üzerinde satış geliri olan bir şirketin bundan sonra daha hızlı koşması gerekebilir.
Türkiye’de yatırımı bulunan en eski yapı marketlerden Praktiker’in Türkiye Genel Müdürü Werner Müller, bir konuşmasında, yapı marketler segmentinin fiyat kalite politikaları ve mağaza standartları açısından iyi durumda olduğunu söylüyordu. Türk tüketicisinin yapı marketlerdeki “Kendin yap” kültürüne yavaş yavaş alıştığını, yapı marketlerin geleceğini ve rekabetin nasıl şekilleneceğini bekleyip görmek gerektiğini belirtmişti. Zira sektöre yurt dışından yeni girişler olup olmayacağı da konuşuluyor. Geçtiğimiz aylarda Türkiye’ye gelen Avrupa’nın yapı ve konut üretimi ile ilişkili sektörler konusunda pazar araştırması firmalarından B L Markdaten’in kurucusu ve ortağı Martin Langen, “Avrupa’nın birçok önemli yapı firması, önümüzdeki beş yılda Türkiye’ye girmenin yollarını arayacak” demişti. Langen, Avrupa yapı sektörünün en fazla ilgilendiği ülkelerden birinin Türkiye olduğuna da değiniyor. Özellikle Ankara, İstanbul gibi şehirlerde konutlann istenilen kalitede olmadığına, diğerleriyle kıyaslandığında, yapı sektörü açısından Türkiye’nin kendi bölgesinde en çok büyüyecek ülkelerden biri olacağına işaret ediyor.
Tekzen’in bu rekabet ortamında giydiği yeni koşu ayakkabısı, yeni açtığı lojistik üssü. Buradan 57 şubesine lojistik destek verecek. Bu, yapı marketler kategorisi için oldukça iddialı bir girişim. Türkiye’nin en büyük dağıtım ağı olmayı hedefleyen Tekzen, daha kaliteli hizmet vererek, yapı market sektöründe kendi adında ilk lojistik merkezi açan marka oluyor aynı zamanda. 17 bin 500 metrekarede hizmet verilecek Tekzen Avrupa Lojistik Merkezinin amacı, 58 Tekzen mağazası ile, 81 ile ulaşım sağlayan sanal mağaza ve toplu satış departmanı birarada toplayan bir genel merkez üssü oluşturmak. Yeni lojistik merkezinde Tekzen grup şirketleri olan Maxlines Maksimum Lojistik (Max Lines), Agromak Makine, Endüstriyel Ağaç Tarımı Sanayi ve Anonim Şirketi (Enat), Teman Gıda AŞ. ve Viem Reklam Ajansı da hizmet verecek.
Böyle iddialı bir işe soyunan Tekzen, tanıtım konusunda daha mütevazı davranıyor. Şaşaalı açılışlara para harcamak yerine Anadolu’da her gittikleri kentte mutlaka bir okula sponsor oluyor. Pazarlama için toplam cirolarının yüzde 3,5’ini (2009 ilk dokuz ay) ayırdılar ve bu bütçeyi daha efektif sonuç aldıklarını düşündükleri yerel gazete ve televizyonlara harcadılar. Anadolu yatırımlarını da oldukça bilinçli yapıyorlar. Geçen yıl açtıkları ve takriben 190 bin euro ciroya ulaşan e-ticaret sitesi Tekzen e-store’da talebin yoğunlaştığı il ve ilçeleri belirliyorlar. Genel Müdür Ahmet Işıkgece’nin projesi olan “modern nalbur” Express mağazaları daha hızlı hareket etmelerini sağlıyor. Bugüne kadar İstanbul Mimaroba, Esentepe ile Sapanca ve Hendek’te açılan Express1er sadece nalburiye ve hırdavat ürünleri satıyor. Mahallenizdeki nalbur gibi ama daha modern dükkanlarda, indirimli hizmet sunuyorlar. Express, Tekzen’in en yaygın dağıtım ağı olma hedefinin mihenk taşı.
Tekzen için büyüme hedefinin yanında kuşkusuz sağlıklı bir finansal yapı da bir o kadar önemli. Finar Analisti Yavuz Arsoy, “2009 yılında Fortune 500 firmalarının net satışları ortalama olarak daralırken, Tekzen’in satışlarını yüzde 28 oranında artırması oldukça olumlu. Firmanın toplam borç / toplam aktif oranı 2009 yılında yüzde 91 oranına yükseldi. FVÖK düzeyi ve buna bağlı olarak aktif kârlılığı negatif olan firmanın, özkaynak kârlılığı da borçluluk oranındaki artışla beraber yüzde – 78 düzeyine geriledi. 2009’da uzun vadeli finansal borç geri ödemesi ve sermaye artırımı yapan firma, gerçekleşen nakit açığını kısa va¬deli finansal borç kullanarak finanse etti” diyor.
TEKZEN’DE BOYADAN AKSESURA, BİN 200 DEĞİŞİK KATEGORİ BULUNUYOR
2009’da müşteri sayısını yüzde 23 artıran şirketi, güçlü rakipler ve pazann değişen yapısı içinde şimdilik en küçük ve tek yerli oyuncu olmaları, onları beklendiğinin tam tersine motive ediyor. Mevcut yapıyı kısmen değiştirmeyi planlıyorlar ama yabancı bir ortaklığa giderek değil, en geç 2013’te halka açılarak. Gigin’in beklentisi de, ifadeler de oldukça net: “Önümüzdeki dönemde Türkiye’nin farklı bölgelerine, neredeyse her ay iki ya da üç mağaza açarak, yatırımlarımıza hız kesmeden devam edeceğiz.”
Fortune
