Bugün Gazete Yazarı İsmail Kökbulut, konutlarda KDV oranını belediyelerin belirlemesi ile ilgili yorumlarını yazdı. İşte o yazı!
Katma Değer Vergisi (KDV), üretim ve tüketim zincirinin her aşamasında, malların ve hizmetlerin satışından alınan ve vergi indirimine imkân tanımak suretiyle her aşamada sadece oluşan değer artışını temel alan, çok aşamalı, genel bir satış vergisi.
Günlük hayatta tüketime söz konusu ettiğimiz yaklaşık tüm ürün ve hizmetler için farkında olarak ya da olmayarak malın nihai satış fiyatı içinde yer alan katma değer vergisini de satıcıya ödüyoruz.
Katma değer vergisi oranı tüketime konu edilen mal veya hizmetin niteliğine göre farklılaşıyor. Bu anlamda ekonomik açıdan KDV, tüketici tercihlerinin oluşmasında çok önemli bir rol oynuyor.
Zira, uygulanan KDV oranı, mal ya da hizmetin nihai fiyatının belirlenmesinde birinci dereceden etkili bir unsur. Basitçe; KDV hariç fiyatı 100 lira olan bir mal, %1 KDV oranıyla 101 liradan satışa konu edilirken; oranın %18 olarak uygulanması durumunda fiyat birden 118 liraya yükseliyor.
KDV oranını kim belirliyor
3065 sayılı Katma Değer Vergisinin 28. maddesinin verdiği yetkiye istinaden Bakanlar Kurulu; muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası için %1 ile %40 arasında değişen farklı katma değer vergisi oranları tespit etmeye yetkili.
Ancak ülkemizde şu an 3 farklı katma değer vergisi oranı cari. Genel oran %18, bazı mal teslimleri ve hizmet ifaları ise %1 veya %8 oranında vergiye tabi.
15 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6322 Sayılı Kanun’un 22. maddesi ile katma değer vergisi oranlarının belirlenmesi noktasında ek bir düzenleme ihdas edildi.
Buna göre; bundan böyle Bakanlar Kurulu; inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri ve bulunduğu yeri esas alarak konut teslimleri için katma değer vergisi oranını farklılaştırmaya yetkili kılındı.
Değişiklik ne anlama geliyor
Şu an konutların vergilendirilmesinde metrekare esası cari. Net alanı 150 metrekarenin altındaki konut teslimlerinde katma değer vergisi oranı %1, diğerlerinde ise %18.
Getirilen yeni düzenlemeden; bundan böyle konutların tabi olduğu katma değer vergisi oranının belirlenmesinde söz konusu konutun büyüklüğünün değil vergi değerinin esas alınacağını anlıyoruz.
Buna göre konut teslimlerinde; inşaatın yapıldığı arsanın veya konutun vergi değeri dikkate alınarak farklılaştırılmış vergi oranları uygulanacak.
Vergi değeri nedir, nasıl belirlenir
Mevzuatımıza göre, vergi değeri Emlak Vergisi Kanunu’nun 29. maddesine göre tespit edilmekte. İlgili maddeye göre arsa vergi değeri Takdir Komisyonları tarafından belirlenmekte.
Arsalara ait asgari ölçüde birim değer tespitinde takdir komisyonu; belediye başkanı veya tevkil edeceği memurun başkanlığı altında toplanmakta.
Diğer üyeler belediyenin yetkili bir memuru ile defterdarın veya vergi dairesi başkanının görevlendireceği iki memur, tapu sicil müdürü veya tevkil edeceği bir memur ve ticaret odasınca seçilmiş bir üye (ilgili olduğu arsalara ilişkin takdir komisyonlarına organize sanayi bölgesini temsilen bir üye) ile ilgili mahalle ve köyün muhtarından oluşmakta.
Konutlarda hangi KDV oranı uygulanacak
Uygulanması olası oranlar üç grup: %1, %8 ve %18. 6322 Sayılı Yasa ile kendisine verilen yetkiyi göz önüne alarak Bakanlar Kurulu’nun konut teslimlerinde uygulanacak KDV oranlarını yeniden belirlemesinden sonra, şu an %1 KDV oranına tabi birçok konutun KDV’sinin %8’e veya %18’e yükselmesi kuvvetle muhtemel.
Bu kadar yüksek bir oran değişikliği beraberinde birçok sıkıntıyı da getirecek. Vatandaşların niteliksiz yapılara ya da kayıt dışına yönelmeleri ilk akla gelen sorunlardan.
Bu nedenle, bu geçişin daha hafif olmasının ve mevcut düzenlemeye göre %1 KDV oranına tabi konutların en çok %8 orana tabi tutulmasının daha doğru olacağı kanaatindeyiz.
Bir soru
Yeni düzenleme ile Maliye Bakanlığı, konut teslimleri üzerinden elde edeceği KDV gelirini büyük ölçüde belediyelerin alacağı kararlara bağlıyor. Bu açıdan sıkıntı yaşanması muhtemel.
Çünkü belediyelerin belirlemiş olduğu vergi değeri çoğu zaman gerçek değeri yansıtmıyor. Bu açıdan bakıldığında; her durumda bu değerlere itibar ederek farklı oranlar belirlemek ne derece doğru olur, sormadan edemiyoruz.
İsmail Kökbulut/Bugün
