Merdivenlerin üzerine konacak bir rampa, bebeğinin ağladığını duyamayan ebeveynler için titreşimli uyarı sistemi, asansör tuşlarının üzerinde Braille alfabeli açıklamalar…
Merdivenlerin üzerine konacak bir rampa, bebeğinin ağladığını duyamayan ebeveynler için titreşimli uyarı sistemi, asansör tuşlarının üzerinde Br aille alfabeli açıklamalar… Bu tip basit çözümlerle engellilerin evlerindeki hayatlarını kolaylaştırmak mümkün.
3 Aralık, 1992 yılından beri Birleşmiş Milletler tarafından ‘International Day of Persons with Disabilities’, yani ‘Uluslararası Engelleri Olan İnsanlar Günü’ olarak kutlanıyor. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı’nın 2002’de yaptığı bir araştırmaya göre, Türkiye’de yaklaşık olarak 8 milyon engelli var. Kabaca bir tahminde bulunursak; her engelli vatandaşın bir annesi, bir babası ve bir de kardeşi olsa, bu sayıyı 3’le çarptığımızda, aslında engelliler konusunun ne kadar fazla kişiyi doğrudan ilgilendirdiğini daha iyi anlayabiliriz.
İş müteahhitlerde bitiyor
Adem Kuyumcu, Engelsiz Hayat Merkezi’nin başkanlığını yapıyor. Konut alımı yapmak isteyen engelliler ve aileleri ile, mütahitlere danışmanlık hizmeti veren merkez, engellilerin konutlarında yaşadıkları sorunların giderilebilmesi için, konutlar inşaat halindeyken müteahhitlerle görüşüyor. Kat mülkiyeti yönetim planına “Bu binada fiziksel ve zihinsel yetersiz kişiler, engelliler ve yaşlılar da yaşayacaktır” cümlesinin konması isteniyor. Böylece konutlarda yaşayan engellilerin hakları güvence altına alınmış oluyor.
Kuyumcu, engelsiz konut yaratılmasında “İşin müteahhitlerde bittiğini” düşünüyor. “Müteahhitler bina arken şunu düşünmeli; bu binada yaşayan kişiler, ilerde bir kaza sonucu engelli hale gelebilir. Bu yüzden binaların girişi, basamaksız bir düz zemin üzerinde, asansöre ulaşabilecek şekilde yapılmalı. Aynca birkaç tane tuvalet yerine, bir tane geniş tuvalet yapılması da bir çözüm olacaktır.”
Ortopedik engelliler için 90 cm yeterli
Engelliler deyince, akla gelen en büyük grup ortopedik engelliler. Onların konutlarında rahat yaşamalan için en önemli şartları, Türkiye Sakatlar Derneği ikinci başkam Başak Soner, şöyle anlatıyor: “Bina girişleri basamaksız ve eşiksiz olmalı. Şayet basamak ve eşik var ise, rampalar yapılırken uluslararası standartlara uyulmalı ve rastgele eğim verilmemeli. Yer döşemeleri kaygan olmayan ve çabuk kuruyabilecek malzemelerden seçilmeli. Dar ve yüksek merdivenlerden kaçınılmalı, merdiven yanları mutlaka küpeşteli olmalı ve her iki taraftan da elle kavranabilmeli. Bu sayede bazı engel grubundakiler için hem kılavuz hem de dayanak vazifesi görür. Kapı açıklıkları tekerlekli sandalyenin rahatlıkla geçebileceği gibi 85-90 cm genişliğinde olmalı. Bölümler araşma eşik konmamalı, konacaksa da düşük ve eğimli olmalı. Asansörlerin iç genişlikleri, tekerlekli sandalyenin rahatça girebileceği genişlikte olmak. Asansör düğmelerine sandalye üzerinden rahatlıkla ulaşılabilmeli ve düğmeler üzerinde görme engelliler için Braille alfabesiyle yazılar bulunmalı.”
Işıklı ve titreşimli uyarılar
Bir diğer engelli grubu olan işitme engelliler, genellikle evlerinde ışıklı ya da titreşimli uyanlar kullanıyorlar. İşitme Engelliler Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Ünal Önel, kapı ve telefon zilini duymadıklarından, bunlara bağlanan basit bir ışıklı sistemin onlara bu konuda yardımcı olduğunu söylüyor. Evin her yerinde kullanılabilen bu göstergeler, yatak odalarında daha güçlü bir ışık kullanılarak alarm şeklinde de kullanılabiliyor. Yine alarm görevi gören, yatak titreşim sistemleri de yapılabiliyor. İşitme engelli anneler ve babalar, bebeğin ağlaması halimle titreşim veren bir uyarı sistemi de s kullanıyor. Söz konusu cihazın verici ünitesi, bebek yatağının yakınlanna konuluyor. Bebek ağladığında cihaz sesi tespit ediyor ve kablosuz bir sinyal ile alıcı ünitenin titremesini sağlıyor. Şehirlerdeki İşitme Engelliler Derneği şubelerine başvurularak, bu konuda bilgi alınabiliyor.
Eda Utku/Hürriyet Emlak
