Türkiye’de 2000 yılında sayıları 6 olan gayrimenkul yatırım ortaklıkları (GYO) bugün 23’e ulaşırken, büyüklükleri de 10 milyar doları yakaladık. GYODER Başkanı Işık Gökkaya, sektörün büyümesi için önünü açacak adımlara ihtiyaç olduğunu belirterek, “Mütekabiliyet (karşılıklılık) konusundaki hazırlıklar, sektörümüze çok büyük katkı yapacak” dedi.
GAYRİMENKUL Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Işık Gökkaya, 2000 yılında 6 olan GYO sayısının bugün 23’ü bulduğunu, büyüklükleri toplamının da 10 milyar dolara ulaştığını söyledi. Gökkaya, “Çevre ve Şehircilik Bakanımız Erdoğan Bayraktar, TOKİ Başkanlığından gelen deneyimle sektörün önünü daha da açacak adımlar atmaya hazırlanıyor. Örneğin, yabancılara gayrimenkul satışının önündeki en büyük engel olan ‘mütekabiliyet’ (karşılıklılık) konusundaki hazırlıkları, sektörümüze çok büyük katkı yapacak” dedi.
Yabancı alıp götüremez
Işık Gökkaya, GYODER Başkan Yardımcısı Özlem Gökçe, yönetim kurulu üyeleri Emre Çamlıbel, Neşecan Çekici, Uğur Dumankaya, Mehmet Erktin, Orhan Gündüz ve Cansel Turgut Yazıcı’yla birlikte sohbet toplantısı düzenledi. Gökkaya, önlerindeki en önemli gündem maddelerinden birinin yabancıların gayrimenkul almasının önünü açacak “mütekabiliyet” konusunun çözülmesi olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Yabancıların gayrimenkul almasına hâlâ sıcak bakmayanlar olmasını anlamakta zorluk çekiyoruz. Yabancı, gayrimenkule sahip olunca alıp memleketine götürecek değil. Bırakalım gelip alsınlar. Bu şekilde ülkemiz kaynak sorununa çözüm bulacak bir kapıyı açık tutsun.”
Farklı formüller bulunur
Gökkaya, “Körfez ülkeleri için Türkiye’nin tek taraflı olarak yumuşama adımı atacağı görünüyor. Ancak, Rusya gibi ülkeler için sorun nasıl aşılacak?” sorusuna, “Erdoğan Bayraktar, ilk iş olarak bu konuyu gündemine aldı. Çözüm üreteceğine inanıyoruz” yanıtını verdi. Emre Çamlıbel de “Rusya için farklı formüller bulunabilir. Uzun dönemli kullanım hakkı üzerinde durulabilir. Mütekabiliyet sorunu olmayanlar rahat geliyor. Kapısı kapalı olanlar da şirket üzerinden işlem yapıyor. Bu dolambaçlı yapıyı ortadan kaldırmak gerekiyor” dedi.
Yabancı sermaye akışı
Işık Gökkaya, yabancı sermayenin 2005-2008 döneminde gayrimenkule 3.5 milyar dolar yatırdğını ifade ederek, şu bilgileri verdi: “2009’da gelen yabancı sermaye 1.5 milyar dolara indi. 2010’da 2.5 milyar dolara çıktı. Bu yıl birinci yarıda 1.3 milyar dolara yakın alım ve doğrudan sermaye girişi gerçekleşti.”
Kat karşılığı çözüldü
IŞIK Gökkaya, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) son tebliğiyle GYO’larda kat karşılığı hasılat paylaşımı sorununun çözüme kavuştuğunu vurgulayarak, şunları anlattı: “Kat karşılığı ve hasılat paylaşımı şeklinde yürüyen projeleri GYO’ların bünyesinde alamıyorduk. Oysa birçok proje bu şekilde yürüyor. Yeni tebliğle artık söz konusu projeleri de GYO’ların içine alabileceğiz. Böylece GYO’ların portföyü daha da büyüyebilecek. Henüz ilk uygulamaları devreye girmedi ama bir sorun yaşanmayacağını düşünüyoruz.”
‘İstanbul MIPIM’ geliyor
GYODER’in düzenlediği Gayrimenkul Zirvesi’nin yanında 3 yıldır Reed Exhibitions ile birlikte İstanbul Restate Gayrimenkul Fuarı’nı da düzenlediklerini hatırlatan Işık Gökkaya, “2013 yılından itibaren bu fuarı MIPIM’le birlikte ‘İstanbul MIPIM’ olarak yapacağız. MIPIM, dünyanın en büyük gayrimenkul fuarı. Bizim amacımız, bu bölgede gayrimenkul sektörünün böylesine önemli bir fuarını da İstanbul’da yapmak. Türkiye ile gerçekten ilgilenen yatırımcılarla, Türkiye’deki proje geliştiricileri bir araya getirmek istiyoruz” diye konuştu.
Konutların yüzde 4.5’u bir ayda eriyor, arz olmazsa 20 ayda tükenir
GYODER, bu ay ilk kez Türkiye’deki konut stokunun erime hızını da tespit etti. Son 21 ayda konut stokunun ne kadar eridiğini ölçtüklerini söyleyen Işık Gökkaya, projesi devam eden markalı konutların aylık erime hızının yüzde 4,5 seviyelerinde olduğunu belirterek, konut piyasasında yeni bir projenin satışa sunulmaması durumunda, yaklaşık 20 ay içinde tüm mevcut markalı konutların eriyebileceğinin görüldüğünü ifade etti. Garanti’nin desteğiyle Reidin.com ve GYODER tarafından hazırlanan emlak endekslerine göre, yeni konut fiyatlarında eylül ayında bir önceki aya göre değişim olmadı. Geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 7.18 oranında artış gerçekleşti. Eylülde satış fiyatları bir önceki aya göre, 1+1 dairede yüzde 0.74, 2+1 dairede yüzde 0.44 oranında azaldı. 3+1 dairede değişmedi, 4+1 dairede yüzde 2.52 oranında arttı. ikinci el konut piyasasında ise, bir önceki aya göre yüzde 0.73 oranında, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 6.22 oranında artış gerçekleşti. İkinci elde en çok artış İzmir’de görüldü.
Konutta balon yok
GYODER Başkanı Işık Gökkaya, zaman zaman özellikle konut fiyatlarında “balon” olduğu yolunda tartışmaların gündeme geldiğini anımsatarak şunları dile getirdi: “20 bin konutu kapsayan araştırmalar yapıyoruz. Araştırmayı belirli periyotlarla yeniliyoruz. Konut fiyatlarında ortalama artış yıllık yüzde 6.5 düzeyinde görünüyor. Bu veri, konut fiyatındaki artışın enflasyonla paralel yürüdüğünü gösteriyor.”
Konut kredisinde telaşa gerek yok
IŞIK Gökkaya, 1999 yılında 100 milyon dolar düzeyinde olan konut kredilerinin bugün 74 milyar liraya ulaştığını ifade ederek, şu değerlendirmeyi yaptı: “Konut kredilerinde sorunlu oranı yüzde 1. Ayrıca, konut talebinin yüzde 80’ini orta ve dar gelirliler oluşturuyor. Yüzde 20’si konut kredisiyle alınıyor. ABD’de yaşanan kötü örnekleri dikkate alarak konut kredisinde telaşlanmaya gerek yok. Cari açık yüzünden kredilere yönelen fren konut kredisine de yansımamalı. Bu kötü örneğe bakıp konutta ikincil piyasanın oluşmasından çekinmemek gerek.”
Hürriyet
